Twee jonge mensen staan voor een kunstwerk. Naast hen een vrouw van ergens in de tachtig. Ze kijkt aandachtig naar de twee die met elkaar praten over het kunstwerk. Dan hoort ze: “We denken allemaal in kleuren. Dat is niet erg, zolang we ervaren en weten dat het onze gezamenlijke kleuren zijn.”

Dit zou zomaar onze toekomst kunnen zijn. Want met dit herdenkingsmonument schrijven wij vandaag geschiedenis. Het punt waarop we staan is nieuw en er is geen weg terug. We wisten geruime tijd wat er in het verleden gebeurd is, maar zagen we het ook echt? Wat deden we actief met de informatie over de rol die Nederlanders, of specifieker de Gelderlanders, speelden in de eeuwen van onderdrukking en slavernij? De gevolgen van het niet volledig erkennen van ons verleden zien we dagelijks terug in onze maatschappij. De slavernij is lang geleden afgeschaft, maar de pijn, het verdriet en de doorwerking daarvan bleef bestaan. Dat heeft invloed op onze cultuur en de maatschappij waarin wij samenleven.

Nu we erkennen dat de eeuwen van onderdrukking een smet op onze geschiedenis zijn en de gevolgen ervan onder ogen zien, slaan we de bladzijde om. Het is de hoogste tijd om verder te gaan en te zien, ervaren en te voelen wat ons verbindt als mens, in plaats van kleurenblind te staren naar wat ons onderscheidt. Samen zoeken we naar een nieuw evenwicht, met als stip op de horizon die gezamenlijke toekomst. Kijk naar de ander, onderzoek en ontdek dat er verschillen zijn. Stel jezelf vervolgens de vraag, is dat erg? Dit kunstwerk is er voor ons, alle Gelderlanders.

‘Op de plek van het monument herinneren we wat ons verleden is. En het is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid om daar nooit meer naar terug te keren.’

Dit is een plek om te herdenken, terug te blikken en vooruit te kijken. Het is ook een plek om vragen te stellen, welke keuze heb ik om mijn eigen positie in het leven in te nemen? Wat betekent onvrijheid voor mij? Hoe kijk ik naar de mensheid of emancipatie? Op deze plek maken we samen de beweging naar voren, zonder het verleden te vergeten of af te sluiten. Maar door herinneringen als inspiratiebron te gebruiken voor een betere en fijnere toekomst voor ons allemaal.

‘Ik vraag mij weleens af, wat heeft mijn oma van de angstaanjagende mensonterende wereld van haar ouders meegekregen? Hoe heeft zij mijn moeder beschermd en hoe heeft mijn moeder op haar beurt mij een veilige plek geboden? En ikzelf? Wat is mijn rol in de opvoeding van mijn kinderen? ‘Speelt de geschiedenis van mijn voorouders hierin nog een rol, of heb ik mij ervan losgemaakt en kijken mijn kinderen met een andere blik naar de wereld?’

Dit is onze geschiedenis. Het heeft ons gevormd, het is wie we zijn en wat ons bij elkaar brengt. Hierin hebben we allemaal ons eigen verhaal. Het kennen en onderkennen ervan maakt het uniek. Vertel eens, wat is jouw verhaal?