Dit jaar kon ik door een drukke agenda niet aanwezig zijn bij de Keti Koti-herdenking en viering, en dat spijt me achteraf enorm. Het voelt steeds normaler om erbij te willen zijn en ongewoon om afwezig te zijn. Dit laat zien dat Keti Koti steeds meer een vast onderdeel van onze cultuur wordt.

Toch wil ik een gedachte delen. Vorig jaar, tijdens de opening van het Keti Koti festival in het Focus Theater Arnhem, sprak Onias Landveld. Onias, een boeiende verhalenverteller en schrijver, kreeg de vraag of we iets te vieren hebben met Keti Koti. Zijn antwoord was nee. Onias vond het onterecht om de afschaffing van de slavernij te vieren, omdat dit kwam door de wil van de koning. Hij zag het als een gunst van de koning, niet als een erkenning van het onrecht. Deze woorden raakten me diep. Voor velen voelt het vreemd om te vieren dat je iets terugkrijgt wat je nooit had mogen verliezen.

Na veel nadenken besefte ik dat we juist redenen hebben om Keti Koti te vieren. Niet om de daad van de koning, maar om de kracht en moed van de mensen die tegen de slavernij vochten. We vieren hun doorzettingsvermogen en hun strijd voor vrijheid en rechtvaardigheid. Martin Luther King benadrukte dat we de beslissing van de tot slaaf gemaakten om vrij te willen zijn moeten vieren. Het gaat om de kracht van rechtvaardigheid en de strijd voor gelijkheid. Vrijheid wordt niet zomaar gegeven, het moet bevochten worden. Door de volharding van de onderdrukten is de onderdrukker gezwicht. Dit verzet en deze volharding vieren we. We vieren niet alleen de afschaffing van de slavernij, maar ook de geboorte van een nieuw tijdperk. De voorvechters zagen de vruchten van hun strijd niet, maar wij leven nu in vrijheid dankzij hen. Dit vieren we. Hun offers en strijd hebben ons de vrijheid gegeven die wij nu ervaren.

Aan Onias Landveld wil ik zeggen: laten we onszelf niet tekortdoen door te denken dat alleen de kolonisator iets te vieren heeft. Het verzet van onze voorouders heeft de koning tot zijn besluit gebracht. Dit besef moet ons vrijmaken en ons stimuleren om te blijven vechten voor volledige gelijkheid en gerechtigheid. King zou ons aansporen om kritisch te blijven: ervaren wij echte vrijheid? Hij zou ons aanmoedigen om samen te blijven strijden voor gerechtigheid in alle opzichten. Onze viering van Keti Koti is een erkenning van het verleden en een belofte voor een toekomst van echte gelijkheid en vrijheid.